De Stille Stad / De Vertraagde Stad
Wie rust en stilte zoekt in de stad moet steeds meer moeite doen. Steden groeien in rap tempo. Groei betekent meer mensen, die gebruik maken van minder publieke ruimte. Steden worden bovendien steeds meer ingericht op economische groei, waarin razendsnelle verplaatsing een groot goed is. Met als resultaat een volle, lawaaiige, gehaaste stad, waar geen ruimte is om op adem te komen.
Corona legde bloot wat al lange tijd sudderde, namelijk dat in de hectiek van het dagelijks leven de momenten van rust een nood-zakelijke voorwaarde zijn voor fysieke en mentale gezondheid. Iedere gemeente heeft tegenwoordig bovendien een agenda, afdeling, programma of projecten om gezonde leefomgevingen te realiseren. Balans tussen rust en reuring in de openbare ruimte hoort daar onderdeel van te zijn. Gemeenten zijn daarin nog zoekende.
Met dit als uitgangspunten startten Martine Sluijs (Pip & Partners) en Sander van der Ham (Thuismakers Collectief) in 2019 het leerprogramma ‘Stille Stad’. Ze gingen op vier sporen aan de slag: (1) onderzoek naar het onderwerp rust in de buitenruimte en de diverse interpretaties en invulling die mensen hieraan geven. (2) agenderen van rust en rustige plekken als voorwaarde voor een gezonde leefomgeving, (3) tools ontwikkelen om met belanghebbenden aan rustige plekken te werken (4) en deze tools te toetsen en te ontwikkelen in de praktijk. In 2020 werd de Provincie Utrecht, Programma Gezonde Leefomgeving, partner in dit leerprogramma en werd gemeente Amersfoort een leeromgeving. Gemeente Utrecht nam in 2021 het “zesde stadsprofiel De Vertraagde Stad” op in de Ruimtelijke Strategie Utrecht 2040. Dit stadsprofiel was gemaakt door inwoners uit 18 wijken/buurten uit de stad. Ook Provincie Zuid Holland, gemeente Katwijk en een groep inwoners zijn inmiddels aan de slag gegaan met een leeromgeving De Stille Stad.
Sander van der Ham is als stadspsycholoog verbonden aan Thuismakers Collectief. In zijn werk onderzoekt hij de invloed van de omgeving op de mens. Martine Sluis is stadmaker en creatief ondernemer. In haar werk richt ze zich op alle aspecten van een gelukkige, gezonde en duurzame leefomgeving en hele nieuwe samenwerkingsvormen. Sinds drie jaar werken zij samen aan het leerprogramma ‘De Stille Stad’.